Ngày 28/7, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai tổ chức sinh hoạt
Câu lạc bộ sa sút trí tuệ với chủ đề “Nguyên nhân, yếu tố nguy cơ và dấu hiệu
nhận biết của bệnh sa sút trí tuệ”. Buổi sinh hoạt đã khám, sàng lọc và tư vấn
được cho 18 người bệnh. Trong đó, phát hiện được 5 người có sa sút trí tuệ

Ngày nay, với những tiến bộ vượt bậc của y tế, tuổi thọ người dân ngày càng
được nâng cao, trong khi tỷ lệ sinh có xu hướng giảm xuống. Vì thế, tổng số cũng
như tỷ lệ người già trong quần thể dân số thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng
đều đã, đang và sẽ có sự gia tăng nhanh chóng. Năm 2010, tổng số người trên 65
tuổi toàn cầu ước tính vào khoảng 8% dân số và ở Việt Nam là khoảng 5,73%. Tỷ
lệ này được dự đoán sẽ tăng lên gấp đôi vào năm 2050. Theo đó, các bệnh lý liên
quan với tuổi già cũng tăng lên đáng kể, trong đó có tình trạng sa sút trí tuệ.
Sự già hóa dân số dẫn đến sự chuyển dịch về gánh nặng bệnh tật. Trước đây,
gánh nặng bệnh tật rơi vào các bệnh truyền nhiễm nhưng hiện nay đã chuyển sang
các bệnh không lây nhiễm trong đó có sa sút trí tuệ.
Thế nào là sa sút trí tuệ ?
Ths. Lê Thị Phương Thảo - Phòng Điều trị bệnh tâm thần người già, Viện Sức
khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: sa sút trí tuệ là bệnh khá phổ biến
nhưng chưa được quan tâm đúng mức. Đây là tình trạng suy giảm nhận thức- chức
năng cao cấp của vỏ não, trí nhớ, ngôn ngữ, xử lý thông tin, quên cái này cái kia….
Nhiều người nghĩ việc không nhận ra người quen cũ, hay bị lẫn mất đồ đạc trong
nhà… là bình thường. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu của tình trạng suy giảm
nhận thức nhẹ, cần can thiệp sớm. Sa sút trí tuệ thường gặp ở người cao tuổi,
nhưng những dấu hiệu sớm có thể xuất hiện từ độ tuổi 50.

Viện SKTT chia sẻ về bệnh sa sút trí tuệ

Biểu hiện đầu tiên của bệnh SSTT là suy giảm trí nhớ: Giai đoạn đầu chủ
yếu là giảm trí nhớ ngắn hạn: Đôi khi bệnh nhân/ người nhà không nhận biết được
thời gian khởi phát triệu chứng: Quy luật Ribot (Bệnh Alzheimer): Sự việc mới
quên trước, sau đó quên cả sự việc xa xưa, kỉ niệm thời thơ ấu. Tiếp theo bệnh
nhân có biểu hiện vong ngôn: nói lặp từ; khó tìm từ khi nói, thêm từ lạ, không gọi
được tên đồ vật, Nói, viết sai; Biểu hiện vong tri: Không nhận ra người quen cũ,
con cháu, nhận nhầm, không nhận ra đồ vật quen thuộc: Biểu hiện vong hành:
Vụng về trong thao tác nghề nghiệp, khó khăn trong việc tự ăn uống, khó khăn
trong vệ sinh cá nhân, rối loạn trong trang phục (mặc quần áo, chải tóc…), không
sử dụng được công cụ, trang thiết bị trong gia đình; Suy giảm khả năng điều hành:
giảm khả năng tính toán, giảm khả năng sáng tạo, giảm khả năng lập kế hoạch,
giảm khả năng ra quyết định. Ngoài ra bệnh nhân còn có biểu hiện thụ động (thờ ơ,
cách ly xã hội), rối loạn cảm xúc, hành vi, ăn uống và rối loạn giấc ngủ

10 dấu hiệu nhận biết suy giảm trí nhớ sớm

Ngoài rối loạn các lĩnh vực nhận thức, người bệnh SSTT có thể có nhiều
triệu chứng rối loạn tâm lý - hành vi và suy giảm chức năng nặng nề tuỳ từng thể
và từng giai đoạn của bệnh. Tuy nhiên, người bệnh cần được tới gặp bác sỹ khi có
các dấu hiệu sớm dưới đây:
1. Giảm trí nhớ
2. Khó khăn trong việc lên kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề
3. Khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ quen thuộc
4. Nhầm lẫn về thời gian và không gian
5. Khó nhận biết về hình ảnh trực quan và mối quan hệ trong không gian
6. Phát sinh vấn đề mới với từ ngữ khi viết/đọc
7. Đặt nhầm chỗ các đồ vật và mất khả năng nhớ lại các bước để tìm lại đồ
8. Giảm khả năng phán đoán hoặc ra quyết định
9. Thu mình khỏi công việc hoặc hoạt động xã hội
10. Thay đổi cảm xúc và nhân cách
SSTT gây ra gánh nặng lớn cho bản thân người bệnh, người chăm sóc và toàn
xã hội. Chính vì thế việc quản lý, chăm sóc và điều trị người bệnh cần được tiến
hành càng sớm càng tốt. Các phương pháp điều trị không dùng thuốc, dùng thuốc
và chăm sóc toàn diện không những có thể làm giảm các triệu chứng mà còn làm
chậm quá trình tiến triển của bệnh.

Người bệnh tham gia trắc nghiệm SSTT

Khi có 10 dấu hiệu sớm của người nhà, gia đình nên đưa bệnh nhân đến cơ sở y
tế có chuyên khoa sức khỏe tâm thần để được làm các bài test cần thiết. Tại Viện
Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai có các chuyên gia sức khỏe tâm thần
thăm khám và triển khai các kỹ thuật phát hiện phù hợp như MRI, xét nghiệm
chuyên sâu, các trắc nghiệm tâm lý MMSE, Mini-Cog
Việc đưa người bệnh đến cơ sở y tế chuyên khoa sớm sẽ giúp cho người bệnh
được chẩn đoán đúng và có phác đồ điều trị phù hợp giúp chặn hoặc làm chậm quá
trình sa sút trí tuệ cho người bệnh. /.

Bài Đỗ Hằng – Ảnh Thế Anh.